روش و اهداف بازرسی – قهوه پندار

قهوه پندار

دستور العمل بازرسی دانه قهوه IFIA

روش بازرسی

شرکت بازرسی کننده به محض دریافت اسناد خرید و معلوم شدن مشخصات کالا ، دستورالعمل و ضوابط ( Scope of work ) خریدار را در صورت مشخص بودن مطالعه خواهد کرد. منظور از دستورالعمل و ضوابط ( Scope of work) روش و دستورات انجام بازرسی براساس نوع محموله خریداری شده است. برای مثال روش کار در محل تولید و در ضمن مراحل تولید شامل بازرسی مواد اولیه و دیگر اقلام مورد مصرفی اصلی و فرعی در جهت تولید است.

معمولا بازرسی در مراحل مختلف تولید انجام می گیرد. اینگونه بازرسی ها شامل بازرسی های Visual (بازدید های ظاهری) و اندازه گیری های مختلف از کالاها می باشد که به دو شاخه اصلی تقسیم می شود :

1- براساس درخواست، بازرسی مطابق استاندارد مربوطه مد نظر است و کارشناس مسئول طبق دستورات ذکر شده در جزوات استاندارد عمل خواهد کرد.

2- براساس درخواست، بازرسی های اضافی مد نظر است که موارد بازرسی نکته به نکته در اسناد خرید و قرارداد بازرسی ذکر شده و طبق دستورات و مشخصات داده شده انجام می گیرد. ضمناً هرگونه دستورالعمل و ضوابط ( Scope of work ) یا روش کاری را که کارفرما درخواست نماید و براساس توافق های فروشنده یا تولید کننده و خریدار باشد و در اسناد خرید و یا ضمائم دیگر اسناد موجود باشد، قابل انجام خواهد بود.

– ارزیابی مدارک و مقدمات کار

به محض دریافت اسناد خرید( پروفورما ، مدارک بسته بندی و دیگر اسناد موجود) شرکت بازرسی کننده پس از ارزیابی کلی به دقت مدارک را مورد مطالعه قرار می دهد و چنانچه مغایرتی مشاهده نماید ، بلافاصله مراتب را به دفتر مرکزی و دفتر نمایندگی خود که مقرر است بازرسی در آن مکان انجام شود، اعلام می نماید. مشخصات کالا احتمال دارد به یکی از استانداردهای بین المللی مربوط باشد و در این صورت لازم است بازرس ذی ربط با تمامی استانداردها آشنا باشد تا در مراحل مختلف کار دچار مشکل و معضل نگردد.

نماینده شرکت بازرسی کننده بعد از دریافت مدارک و هماهنگی با فروشنده کالا زمان ملاقاتی را تعیین نموده و در جلسه ای فیمابین ضمن مرور مشخصات کالا، محل و زمان بازرسی را با توجه به تاریخ اعتبار اسنادی تعیین می کند. ضمنا در آن جلسه مشخص خواهد شد که آیا فروشنده تمامی درخواست های مشتری را انجام داده و کالا آماده است یا خیر.

لازم به ذکر است که چنانچه کالا در حال تولید باشد و مشتری از شرکت بازرسی کننده ، بازرسی کالا در حین تولید را درخواست نماید، هماهنگی و مراحل انجام کار به فروشنده اعلام می شود و شرکت بازرسی کننده براساس دستورالعمل تدوین شده ( چه از طرف مشتری یا شرکت بازرسی کننده ) عملیات بازرسی خود را از ابتدا تا انتها و به ترتیب انجام خواهد داد. همچنین کارشناس بازرسی، مدارک تضمین کیفیت کالای فروشنده را به دقت بررسی می کند و در رابطه با مواد مورد استفاده در کالا و امکانات نگهداری کالا بازدید های لازم را بعمل می آورد. مگر اینکه کارشناس بازرسی از توانایی های فروشنده با توجه به سابقه بازرسی های انجام شده ، مطمئن باشد و اگر برای اولین بار از امکانات فروشنده بازدید بعمل می آورد ، باید به طور قطع ارزیابی های جامعی از محل یا کارخانه فرروشنده به انجام رساند. ضمناَ به منظور ارزیابی از امکانات فروشنده پرسشنامه های فنی موجود است که براساس مشاهدات و تحقیقات کارشناس بازرسی این پرسشنامه ها تنظیم می شوند.

– بازرسی از مواد یا محموله

پس از ارزیابی اولیه ، کارشناس طبق برنامه از کارخانه بازدید و بازرسی کمیت و کیفیت و نوع بسته بندی را انجام می دهد. آزمایش های ویژه و نمونه برداری های لازم جهت مطابقت کالای موجود و مشخصات مندرج در اسناد خرید انجام می گیرد و کلیه گزارش ها و بازرسی های انجام شده بایستی با مشخصات کالا مطابقت داشته باشد و براساس یکی از استانداردهای بین المللی باشد.

از کلیه مواد اولیه و کالای ساخته شده و قطعات و متعلقات بازدیدهای چشمی( Visual ) (بازرسی در جهت چگونگی سطح و اشکالات ظاهری) بعمل می آید. در مورد بازدیدهای Visual فرم های مختلفی وجود دارد که براساس مشاهدات تنظیم می شود. چنانچه مشتری از شرکت بازرسی کننده آزمون های غیر مخرب N.D.T و بازدیدهای اضافی علاوه بر درخواست های ذکر شده در اسناد خرید یا استانداردهای تعیین شده در مشخصات کالا را نیاز داشته باشد ، طی درخواستی به فروشنده و یا شرکت بازرسی کننده قابل انجام خواهد بود. پس از انجام کلیه آزمایشات ، تست ها و بازدیدها سریعاَ گزارش مبسوطی به قسمت فنی شرکت بازرسی کننده ایفاد می گردد.

بازدید از نحوه بسته بندی و نوع بسته بندی نیز بعمل می آید و بایستی مشاهدات طبق استاندارد بسته بندی بین المللی یا براساس نوع بسته بندی ذکر شده در اسناد خرید باشد. در غیر اینصورت شرکت بازرسی کننده گواهینامه های بازرسی را مشروط ( Remark ) صادر می نماید.

پس از انجام کلیه بازرسی ها بایستی نتایج گزارش ها و صحت و سقم آنها به دقت مورد مطالعه مجدد قرار گیرد و با تمامی مشخصات خرید و اسناد مربوطه مطابقت نماید. چنانچه مغایرتی مشاهده گردید مراتب را بلادرنگ به ارگان های ذینفع اطلاع داده شود تا تصمیم گیری عاجل و فوری بعمل آید.

– بارگیری

پس از مطابقت کالای آماده حمل با مشخصات خرید و درستی کالا بایستی هماهنگی لازم با فروشنده و افراد ذینفع در مورد تاریخ حمل انجام پذیرد. در زمان بارگیری بایستی از وسیله بازدید نمود و مناسب بودن وسیله حمل بارگیری مورد تأیید قرار گیرد. مناسب بودن وسیله حمل طبق روش های استاندارد بین المللی واجب و لازم الاجراست.

در زمان بارگیری بایستی تطابق بین کالای در حال بارگیری و کالای بازرسی شده و نظارت بر حمل تا آخرین مراحل بارگیری به دقت بعمل آید و چنانچه از روش های نامناسبی برای بارگیری استفاده می شود و یا محموله به طریقه صحیح بارچینی نمی شود باید مراتب به مسئول حمل و نقل و فروشنده اعلام گردد.

پس از اتمام بارگیری سالم محموله به داخل وسیله حمل، بایستی کلیه مدارک مربوطه جمع آوری و گزارش بازرسی طبق نتایج حاصله از بازرسی های انجام شده تنظیم و سپس گواهینامه بازرسی صادر گردد. چنانچه در مجموع مغایرتی وجود نداشت گواهینامه مجدداَ مورد بازبینی قرار گرفته و برای کارفرما ارسال می شود.

به نقل از نشریه استاندارد و کالاهای ایرانی شماره۷۳

پنجشنبه دوازدهم مرداد 1391

بازرسی سورویانس چیست و چگونه در ایران بوجود آمد؟

امروزه تبادلات بازرگانی از پیچیدگی و گستردگی خاصی برخوردار گردیده و بجای آنکه فقط خریدار و فروشنده در برابر یکدیگر باشند ، عوامل و سازمان های متعددی با وظایف متفاوت ولی مکمل در تجارت بین المللی دارای نقش اساسی شده اند تا در نهایت دادوستد بین المللی با اعتماد ، تضمین ، سهولت و سرعت بیشتری انجام گیرد.

سورویانس یا بازرسی کمیت و کیفیت، یکی از مهمترین عواملی است که در واقع شامل نظارت فنی بر تحویل و تحول کالا به خصوص در تجارت خارجی می باشد. آگاهی از نکات اساسی و به کار گیری آنها می تواند منافع اقتصادی و اطمینان خاطر فراوانی را برای طرفین قراردادها در پی داشته باشد .

تعریف بازرسی

بازرسی به دلیل کاربردهای مختلف می تواند تعریف های گوناگونی داشته باشد صنعت بازرسی در فرانسه به نام Surveillance و در انگلیسی برحسب مورد به نام Inspection و Supervision ، Superintendence Control و حتی Investigation به کار می رود که اینگونه اصطلاحات تقریبا معادل هم هستند و هریک در صنعت هم به مفهوم خاصی تعبیر می شود که شامل اندازه گیری ، نمونه برداری و آزمون می باشد که به منظور تعیین کیفیت کالاهای تولید شده ، به کار می روند.

بنابراین می توان بازرسی را اینگونه تعریف کرد : بازرسی عبارت است از بررسی ، طراحی محصول ، تولیدات ، خدمات و تعیین انطباق های لازم با درخواست و نیازهای مشخص (الزامات معین) و یا بر مبنای قضاوت حرفه ای و اظهارنظر تخصصی با الزامات عمومی .

نوع دیگری از تعریف بازرسی به نام بازرسی قبل از حمل یا Preshipment Inspection توسط نهادهای مختلف بین المللی نیز بیان شده است. منظور از بازرسی قبل از حمل در مبدأ ، مطابقت کمی و کیفی کالا با مشخصات قرارداد می باشد.

به دلیل وسعت حوزه بازرسی و تعبیر و تفسیرهای مختلف از این صنعت ، ارائه تعریفی جامع و کامل از بازرسی که دربرگیرندة کلیه عملیات بازرسی باشد ، مشکل بنظر می رسد. بنابراین با توجه به تعاریف مذکور و برداشت های مختلف از بازرسی می توانیم سورویانس را به طور کلی اینگونه تعریف کنیم :

سورویانس یا بازرسی عبارت است از کنترل های لازم ، بررسی ، نظارت ، بازبینی ، بازرسی ، آزمون ، نمونه برداری ، اندازه گیری و کلیه اقداماتی که در جهت تعیین کیفیت و کمیت کالا باشد و همچنین کنترل و بازرسی از خدمات، تأسیسات و تجهیزات به منظور مطابقت آنها با شرایط قرارداد و یا مشخصات توافق شده که شرکت بازرسی را در صدور گواهینامه بازرسی کمک می نماید.

خدمات بازرسی در ایران تقریبا پس ز انقلاب اسلامی پی ریزی و آغاز شد و جامعه تجاری ایران تا قبل از انقلاب اسلامی با موضوع بازرسی تقریبا بیگانه بود و اهمیت بازرسی قبل از حمل را که در قالب اعتبار اسنادی و قراردادها صورت می گرفت به خوبی نمی شناخت به تدریج بازرسی کمیت و کیفیت به منزلة تأیید صحت و سلامت و مطابقت کالاها با قراردادهای فروش شکل گرفت. خوشبختانه با اقداماتی که مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران و بانک مرکزی در سالیان اخیر به عمل آوردند و براساس قانون مصوب بهمن ماه 1371 مجلس شورای اسلامی، انجام بازرسی قبل از حمل اجباری شد و مؤسسات مجاز بازرسی تحت ضوابطی انتخاب و معرفی گردیدند. این امر موجب شد که علاوه بر جلوگیری از اتلاف سرمایه های ملی، اهمیت بازرسی هم به جامعه بازرگانی شناسانده شود. حال با توجه به تعاریف بازرسی و چگونگی ورود این صنعت به جامعه تجاری ایران لازم است که خلاصه ای از خدمات بازرسی در ایران تشریح شود زیرا حوزه عمل بازرسی آنچنان گسترده و پیچیده است که نمی توان به طور کامل این موضوع را تشریح نمود.

به طور خلاصه خدمات بازرسی برای کالاهای وارداتی و صادراتی بین فروشنده و خریدار مورد استفاده قرار می گیرد. طبیعت استفاده از خدمات بازرسی را به تنهایی نمی توان دلیل بر عدم اعتماد دانست. بلکه همانطور که ذکر شد خدمات در جهت کنترل ، نظارت ، بازرسی ، آزمایش ، نمونه برداری و اندازه گیری و … به منظور مطابقت با شرایط قرارداد و با مشخصات از پیش تعیین شده و در جهت جلوگیری از وقوع اشتباهات ممکن در تولید یا بسته بندی ، حمل و … می باشد.

هنگامی که کالایی توسط خریدار از فروشنده حقیقی یا حقوقی خریداری می شود ، جهت مطابقت کالای تولید شده و یا در حال تولید با شرایط خرید، شرکت های بازرسی از طرف خریدار انتخاب و به عنوان یک شرکت بی طرف از محموله بازدید بعمل می آورند. نحوه خدمات بازرسی در اسناد خرید و یا اعتبارات اسنادی و یا براساس توافق های انجام شده بین خریدار و فروشنده در قرارداد بازرسی انجام می گیرد و روش کار شرکت بازرسی کننده با توجه به قضاوت ها ، تجربه و استانداردهای بین المللی مشخص بوده و عملیات بازرسی طی برنامه ریزی های انجام شده صورت می گیرد. می توان گفت که گاهی به لحاظ عدم شناخت خریدار از چگونگی عملیات بازرسی و عدم ارایه دستورالعمل و حدود و دامنه بازرسی (Scope of Work ) به شرکت های بازرسی کننده در پاره ای از موارد مغایرت هایی در کیفیت و کمیت کالای خریداری شده بوجود می آید و چنانچه خریداران از طبیعت کار شرکت های بازرسی کننده و وظایف آنها مطلع بوده و روش کار و خدمات خواسته شده را به شرکت بازرسی کننده و فروشنده اعلام و محدوده وظایف را مشخص نمایند، از ایجاد مشکلات جلوگیری و از اتلاف وقت کاسته خواهد شد. در نتیجه شرکت های بازرسی کننده بایستی بعد از انجام بازرسی و همچنین طی مراحل بازرسی چگونگی عملیات انجام شده را به مشتری ( Client ) یا خریداری که آنها را انتخاب نموده اعلام نماید و باید هرگونه مغایرتی که در تطابق کالای بازرسی شده و شرایط خرید مشاهده می نماید به مشتری ( Client ) خود اطلاع دهد و پیشنهاد خود را اعلام و در انتظار دستوری صریح از جانب مشتری ( Client ) باشند تا خدمات بعدی به سرعت انجام گیرد. لازم به ذکر است که وظایف بازرسی در اعتبار اسنادی گشایش یافته ، اسناد خرید و یا قرارداد بازرسی مشخص می گردد و براساس مدارک مذکور شرکت های بازرسی کننده چگونگی انجام عملیات بازرسی خود را تعیین می کنند و چنانچه دستورالعمل و حدود و دامنه بازرسی ( Scope of Inspection ) از طرف مشتری ( Client ) تعیین گردد محدود عملیات مشخص تر بوده و کنترل بیشتری می توان اعمال نمود. در بعضی از موارد خدمات بازرسی قبل از تولید مورد نیاز می باشد و کنترل بایستی از خرید مواد اولیه یا مواد اولیه ساخته شده تا مراحل حمل انجام گیرد( این مرحله بیشتر در کالاهای صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد ). لذا چنانچه دستورالعمل و ضوابط یا همان حدود و دامنه بازرسی ( Scope of Inspection ) از طرف مشتری ( Client ) تعیین گردد می توان از بروز اشکالات جلوگیری بعمل آورد و درصورتی که این مهم از طرف خریدار امکان پذیر نباشد و یا مورد غفلت واقع شود شرکت بازرسی کننده طبق عرف معمول ، بازرسی کالا را بعمل می آورد.

دوشنبه بیست و دوم خرداد 1391

ارزیابی قیمت کالا

تعيين ارزش كالا براساس مشخصه هاي مندج در پروفورما و يا هر قرارداد تجاري در كنار بازرسي فيزيكي قابل انجام است و داراي پيشنيازهاي زير مي باشد :

۱- مشخصات كامل كالا كه قابل ارزشيابي است در پروفورما منعكس باشد و يا اسنادي كه شامل اين مشخصه ها باشد معين شده باشد

۲- در مرحله پيش از حمل كالا امكان بازرسي فيزيكي آن فراهم شود.

بازرسي قبل از حمل Preshipment Inspection (PSI) در ايران بطور سنتي توسط بانك مركزي برقرار شد تا از خروج نادرست ارز تخصيص يافته از بودجه دولت جلوگيري بعمل آورد. از آنجائيكه شمول بازرسي در اين برنامه كميت / كيفيت /بسته بندي /نظارت بر حمل بود و يكي از مهمترين اركان تجارت كه ارزش است را در بر نمي گرفت نتيجتاً از Over invoicing نيز جلوكيري نمي نمود.

با آزاد شدن واردات از طريق ارز آزاد ‘ بازرسي بيشتر از پيش مورد نظر واردكنندگان قرار گرفت زيرا كه مي خواستند از صحت و سلامت كالاي سفارش شده اطمينان حاصل نمايند تا اينكه مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران مقررات استاندارد اجباري كالاها را را به واردات نيز اعمال نمود كه خود گامي پيشرفته در جهت پيوستن به WTO مي باشد. لذا بانك ها نيز شروع به اعطاي اعتبارات نمودند و نياز به حصول اطمينان و ايجاد كنترل هاي ديگري در اين سيستم احساس مي شد.. ارائه تسهيلات اعتباري از سوي بانك ها با ريسك بسيار زيادي همراه است زيرا كه ممكن است كالا حمل نشود و يا ارزش آن كمتر از مقدار واقعي باشد.

طبق تعريف تفاهم نامه بازرسي قبل از حمل WTO ‘ بازرسي قبل از حمل عبارت است از کلية فعاليت های مربوط به تصديق کيفيت ، کميت و قيمت شامل نرخ ارز ، شرايط مالي و يا ارزش گمرکي و طبقه بندی کالايي که مي بايد به قلمرو گمرک کشور خريدار صادر شود. به عبارتي ديگر بازرسي قبل از حمل فعاليتي است که يک سازمان بازرسي کننده مستقيماً توسط يک وارد کننده ( سازمان دولتي ، شرکت يا ساير متقاضيان ) يا توسط کشور وارد کننده ، جهت کنترل مشخصات اختصاصي کالا به کار گمارده مي شود.

بررسي قيمت از نظر اين تفاهم نامه بدين صورت است كه كشورهاي عضو WTO بايد اطمينان حاصل كنند كه به منظور جلوگيري از قيمت بالا Over Invoicing يا قيمت پائين Under Invoicing و تقلب ‘ شركت بازرسي كننده بررسي قيمت را طبق دستورالعمل هاي مندرج در آن تفاهم نامه انجام مي دهد. از جمله دستورالعمل ها اين است كه شركت بازرسي كننده بايد مبناي قيمت قراردادي مورد توافق صادركننده و وارد كننده را فقط درصورتي رد كند كه نتواند ثابت نمايد كه قيمت بررسي شده حائز شرايط مندرج در تفاهم نامه WTO مي باشد و ضمناً شركت بازرسي كننده نبايد به قيمت ارائه شده براي كالاهاي صادراتي به كشورهاي ديگر اتكا نمايد و فقط بايد قيمت هايي را مورد مقايسه قرار دهد كه مبناهاي مستند دارند و موارد زير را در مواقع بررسي قيمت مد نظر قرار دهند :

۱- قيمت فروش كالاي مشابه كه در كشور واردكننده توليد مي گردد

۲- قيمت صادراتي براي كشورهاي ديگري به غير از كشور واردكننده

۳- هزينه توليد

۴- قيمت هاي اختياري يا مصنوعي

دوشنبه بیست و دوم خرداد 1391

تاریخچه و مقدمه ای بر بازرسی

با تصویب قانون اصلاح قوانین و مقررات مؤسسه استاندارد در سال ۱۳۷۱و واگذاری امور بازرسی به شرکت های بازرسی ، فاز جدیدی در عملیات بازرسی در کشورمان ایجاد گردید و این تحول قانونی زمینه استفاده از خدمات متنوع شرکت های بازرسی برای اجرای وظایف قانونی مؤسسه استاندارد مبنی بر کنترل کیفی کالاهای صادراتی و نیز کالاهای وارداتی مهیا نمود.

بطور كلي طرف هاي درگير در بازرگاني خارجي شامل بازرس ‘ خريدار ‘ فرشنده ‘ فورواردر ‘شركت حمل و نقل و بيمه مي باشند كه خريدار پس از انتخاب كالا و فروشنده‘ اخذ پروفورما از فروشنده و گشايش اعتبار اسنادي با آگاهي از شرايط ورود كالا اقدام به واردات كالاي مورد نظر به كشور مي نمايد در اين ارتباط نكته قابل اهميت اين است كه به لحاظ الزام مطابقت هاي كالاي توليد شده و يا در حال توليد با شرايط خريد ‘ شركت بازرسي از طرف خريدار انتخاب شده و به عنوان يك شركت بي طرف مي بايست از محموله بازديد بعمل آورد. لذا نحوه خدمات بازرسي در اسناد خريد و اعتبار اسنادي شامل قرارداد خريد‘ قرارداد با بازرس و شرايط پروفورما بسيار اهميت داشته و خريدار مي بايست با آگاهي كامل مشخصات كمي و كسفي كالا را دقيقاً درج نموده و در ارتباط با كالاهاي مشمول مقررات استاندارد اجباري براي واردات استاندارد ملي يا استاندارد مورد قبول مؤسسسه استاندارد را در قرارداد خريد ‘ اعتبار اسنادي و قرارداد با بازرس ذكر نمايد.

شركت بازرسي نيز مؤظف است با توجه به مفاد قرارداد خريد ‘ اعتبار اسنادي و قرارداد بازرسي و ساير مدارك خريد نسبت به انجام بازرسي كالا اقدام نمايد

الف- تعريف:

امروزه در تجارت بين‌المللي تائيد يك كالا يا ضمانت از نظر كميت، كيفيت و بسته‌بندي جهت حمل و نقل قبل از ارسال از كشور صادر كننده به كشور واردكننده تحت ضوابط خاص و نيز شرايط حاكميتي در راستاي حصول و اطمينان از صحت آن براساس تبيين قراردادهاي في‌مابين خريدار و فروشنده توسط موسسات بازرسي بخش خصوصي با كنترل و نظارت سازمانهاي دولتي قرار مي‌گيرد.

امر كنترل و نظارت و تائيد تبيني بر صحت كالاي سفارش داده شده از سوي مشتري براساس قرارداد خريد را بازرسي قبل از حمل

(PRE-SHIPMENT INSPECTION) مي‌نامند.

به عبارت ديگر بازرسي قبل از حمل فعاليتي است كه يك موسسه مستقيماً توسط يك واردكننده (سازمان دولتي، شركت يا شخص) يا توسط كشور واردكننده جهت كنترل مشخصات اختصاصي كالا به كار گمارده مي‌شود.

ب- بازرسي:

پس از مذاكره بين خريدار و فروشنده، امضاء قرارداد تجاري، بازگشائي اعتبار اسنادي (LETTER OF CREDIT / LC) موسسه بازرسي‌اي جهت بازرسي كالا قبل از حمل خصوصاً در انطباق كالا برمبناي مشخصات ذكر شده در پروفرما و يا اعتبار اسنادي از سوي خريدار انتخاب مي‌گردد.

موسسه بازرسي با دريافت اطلاعات مربوط به كالا از طريق اعتبار اسنادي و پروفرما و هرگونه اطلاعات تكميلي در مورد درخواست دامنه بازرسي از سوي كارفرما با برقراري تماس با فروشنده، زمان و مكان بازرسي كالا را هماهنگ مي‌نمايد. بديهي است چنانكه ضرورت ايجاب نمايدكه نمونه‌هايي از كالا مورد آزمون قرارد گيرد. نماينده بازرسي به محل انبار كالاي آماده ارسال مراجعه و با انجام نمونه برداري و ارسال آن به آزمايشگاه ذيربط در راستاي تائيد مشخصه كالا برابر ضوابط قرارداد خريد اقدام خواهد نمود.

ج- مراحل كار بازرسي:

۱- بازرسي طبق سفارش مشتري مي‌تواند در محل توليد، بسته‌بندي، انبار فروشنده گمرك يا بندر مبدأ، گمرك يا بندر مقصد و يا محل نصب ماشين‌آلات باشد.

۲- محل و زمان بازرسي چنانكه در قرارداد خريد/ اعتبار اسنادي به طور شفاف و روشن درج نگرديده باشد بازرسي در مبدأ انجام مي‌گردد و مقطع زماني آن قبل از شروع حمل و صدور بارنامه يا تحويل كالا به متصدي حمل مي‌باشد.

۳-حدود بازرسي بايد به نحو روشن و شفاف و در قرارداد خريد و متن اعتبار اسنادي و ثبت سفارش درج گردد.

۴-حدود بازرسي بايد قابل اجراء و مورد توافق خريدار و فروشنده باشد و مي‌تواند شامل يك يا تعدادي از موارد زير باشد.

(الف)- بازرسي ظاهري و فيزيكي از مجموعه كالا، تجهيزات، تاسيسات

(ب)- نمونه‌برداري. آزمون از محصول نهائي

(ج)- نظارت بر انجام بازرسي، نمونه‌برداري، آزمون كنترل كيفيت توسط توليدكننده و يا فروشنده

(د)- بررسي مدارك در مورد مواد اوليه و آزمون‌هاي انجام شده توسط توليدكننده و فروشنده و آزمون‌هاي آزمايشگاه اكروديته

و يا موسسات شخص ثالث معتبر در مراحل توليد و تكميل محصول

(هـ)- نظارت بر فرآيند توليد از بازرسي مواد خام تا آزمون محصول نهائي، بررسي صلاحيت توليد كننده يا عرضه‌كننده در جهت تائيد كيفيت موضوع بازرسي به دو طريق زير:

(۱) بازديد و بررسي از تاسيسات، تجهيزات، سيستم كنترل كيفيت فرآيند و نحوه توليد.

(۲) بررسي گواهي‌نامه تضمين كيفيت توليدكننده يا عرضه‌كننده مثل گواهي كيفيت محصول، گواهي سيستم كيفيت مديريت و غيره.

يادآوري: در صورت روشن و كامل نبودن حدود بازرسي در قرارداد خريد يا مدارك اعتبار اسنادي و ثبت سفارش و سفارش خريد قرارداد بازرسي، عرف جاري در بازرسي قبل از حمل استانداردهاي معمول و مورد استفاده توسط توليدكننده يا فروشنده خواهدبود.

د- موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران

اين موسسه مسئوليت كنترل و نظارت بر كيفيت كالاهاي ساخت داخل و همچنين كالاهاي وارداتي به كشور براساس معيارهاي تدوين شده را عهده‌دار است. كليه مصوبات شوراي عالي كه متشكل از وزراي محترم ذيربط مي‌باشد توسط موسسه استاندارد اعمال و نظارت مي‌گردد.

ادارات كل موسسه استاندارد در كليه استانهاي كشور خصوصاً مبادي ورود به كشور توأماً با همكاري نزديك با گمرك جمهوري اسلامي ايران بر امر كيفيت كالاهاي وارداتي و صادراتي چه به صورت مستقيم و يا غيرمستقيم نظارت مي‌نمايد و با بكارگيري آزمايشگاههاي متعدد تحت نظر و يا همكار براساس استانداردهاي تدوين شده ملي و يا بين‌المللي ارزيابي كيفي كالاها را انجام مي‌دهند.

براساس خط مشي موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران (براساس وظايف قانوني) كيفيت ورود كالاي وارداتي به كشور و بعضاً صادراتي مي‌بايستي براساس معيارهاي مدون كه همان استانداردهاي ملي و بين‌المللي است ارزيابي و در صورت صحت امر مجوزهاي لازم صادر مي‌گردد. انجام اين عمل (ارزيابي كيفيت كالا) بخش عمده‌اي از آن به بخش خصوصي يعني شركتهاي بازرسي بين‌المللي و همچنين داخل كشور واگذار گرديده است كه براساس ضوابط تعيين شده عمليات بازرسي قبل از حمل كالا را در جهت صادرات و يا واردات كالا اعمال مي‌نمايد.

اگر شركت بازرسي كننده، با آزمايش كالا در محل كارخانه سازنده يا در يك آزمايشگاه مستقل و تحت نظارت خودش به اين نتيجه برسد كه مشخصات كالاي وارداتي با استاندارد ملي يا بين‌المللي مطابقت دارد در آن صورت گواهي تطابق كالا را بر روي فرم ويژه‌اي كه توسط موسسه استاندارد تهيه و تائيد شده است، صادر مي‌نمايد. اين فرم مخصوص گواهي بارزسي يا COI نام دارد.

بنابر اين صدور گواهي COI توسط يك شركت بازرسي مجاز، به اين معني است كه كالاي وارداتي به ايران از نظر كيفيت كنترل شده و مطابق با استاندارد ملي يا بين‌المللي مورد قبول موسسه مي‌باشد. بنابراين پس از ورود اين قبيل كالاها به ايران، موسسه استاندارد مجوزهاي لازم راجهت ترخيص كالا از گمرك. صادر خواهد كرد.

جمعه نوزدهم خرداد 1391

بازرسي قبل از حمل( PSI) چيست ؟

مقدمه

در حدود نيمه دوم قرن بيستم وارد کنندگان شروع به استفاده از خدمات شرکت های بازرسي مستقل جهت گواهي کردن کيفيت ، کميت کالا ها وارداتي خويش نمودند.اين بازرسي ها که در بيشتر موارد قبل از حمل و در کشور صادر کننده انجام مي گرفت ، به وارد کننده اين اطمينان را مي داد که کالا با مشخصات فني و استاندارد های کيفيت مذکور در قرارداد خريد انطباق دارد و کميت کالا نيز صحيح مي باشد..خدمات آن شرکت های بازرسي نه تنها توسط شرکت های خصوصي تجاری به کار گرفته مي شد، بلکه توسط سازمان های متعلق به دولت نيز استفاده مي گرديد.در واقع طبق مقررات برخي از کشورها ، کالا های خريداری شده توسط بخش های دولتي مي بايست بازرسي و از جهت کيفيت و کميت توسط شرکت های مستقل و با قابليت گواهي شوند.

در حدود نيمه اول دهه 1960 ، دولت های برخي از کشور های در حال توسعه نيز از خدمات شرکت های بازرسي قبل از حمل (Preshipment Inspection ) جهت بازرسي و ارزيابي قيمت کالا های وارده به کشورشان قبل از حمل کالا ودر کشور صادر کننده استفاده مي کردند. هدف اصلي آنها در انجام اين کار تحت کنترل قرار دادن ،درج قيمت بالا يا پايين تر از حد معمول در پروفورما يا پيش فاکتور کالا های وارداتي و يا ساير اقدامت نا مناسب يا غير قانوني بود. امروزه بيش از 30 کشور در آفريقا ، آسيا و آمريکای لاتين از خدمات زير استفاده مي کنند :

انجام بازرسي قبل از حمل کالاهای وارداتي به منظور اطمينان از انطباق آنها با ويژگي های مندرج در قرارداد خريد

ارزيابي قيمت کالا

اطمينان از طبقه بندی توسط صادر کننده تحت تعرفه های صحيح کشور وارد کننده

تعاريف بازرسي قبل از حمل (PSI)

– طبق تعريف آئين کار قبل از حمل، فدراسيون بين المللي بازرسي( IFIA) ، بازرسی عبارت است از کلية فعاليت های مربوط به تأييد کيفيت و کميت ، قيمت شامل نرخ ارز خارجي و شرايط مالي و يا ارزش گمرکي و طبقه بندی کالايي که مي بايد به قلمرو دولت کاربر صادر شود.

طبق تعريف مندرج در برخي از منابع :

– بازرسي قبل از حمل فعاليتي است که يک شرکت مستقيماً توسط يک وارد کننده ( سازمان دولتي ، شرکت يا شخص ) يا توسط کشور وارد کننده جهت کنترل مشخصات اختصاصي کالا به کار گمارده مي شود.

– بازرسي قبل از حمل عملياتي است که کشورها با استفاده از شرکت های مسقل خصوصي کالاها را قبل از ورود و صادر ات به کشورشان ، کنترل مي کنند. کالاها از نظر قيمت ، کيفيت و کميت کنترل مي شوند تا از درستي مقادير محموله اطمينان حاصل شود. برخي کشورها ی در حال توسعه ارائة گواهي تميز توسط مؤسسه بازرسي قبل از حمل را شرط ترخيص کالا از گمرک اعلام کرده اند.

– انواع بازرسي قبل از حمل

الف- بازرسي قبل از حمل که به عنوان PSI شناخته شده است ، نتيجة توافق بين کشور وارد کننده و يک مؤسسه بازرسي بين المللي مي باشد. کلية کالاها / محموله هايي که به کشور وارد مي گردند ، قبل از حمل بازرسي مي شوند.

PSI توسط قانون WTO ( سازمان جهاني تجارت ) و فدراسيون بين المللي بازرسي ( IFIA ) کنترل مي شود. دلايل اين نوع از بازرسي عبارت است از :

تمايل کشور ها جهت مطلوب سازی درآمد های گمرک و بهبود ماليات ها

انطباق با مقررات کشور های وارد کننده ، حمايت از صنايع داخلي ، غلبه بر تقلبات ، حمايت از مصرف کننده و غيره

حمايت از وارد کننده با کنترل کيفيت و کميت

ب- بازرسي قبل از حمل ، تجاری وارد کننده (ICPSI) نتيجة در خواست يا توافق بين وارد کننده ( شرکت ، شخص يا کشور ) برای يک يا دو محموله مي باشد. بازرسي جهت کمک به حفظ منافع وارد کننده انجام مي شود و مؤسسه بازرسي به عنوان نماينده وارد کننده عمل مي کند. ICPSI خطرات تقبلات تجاری را از بين مي برد و هر گونه مغايرت را قبلاً ا طلاع مي دهد و هزينه های اضافي و نا خواسته را حذف مي کند.

– اهداف بازرسي قبل از حمل

ICPSI تقريباً با روش يکسان با PSI برای انواع مشابهي از کالا ها انجام مي گيرد. هدف اصلي کنترل کيفيت ، کميت کالا مي باشد. ساير خدمات بازرسي شامل کنترل حمل کننده ، شرايط نگهداری ، بسته بندی ، برچسب گذاری ، نمونه برداری ، کنترل مدارک و کيفيت ساير سفارشات وارد کننده ( مانند آزمون در آزمايشگاه تخصصي ) ، فرآيند بارگيری ، عکس های گزارش و غيره مي باشد. ICPSI شامل ارزيابي قيمت ، طبقه بندی گمرکي ، نرخ ارز خارجي نمي گردد. ، مگر اينکه صادر کننده آن را جزو خواسته ها ی اضافي در خواست کند. ICPSI سريع تر ، کاراتر ، عملي تر و کم هزينه تر مي باشد

الف- حفظ رازداری :

کلية اطلاعات تجاری ( شامل اطلاعات سازنده ، قيمت ها و سود صادر کننده ) بايد به صورت محرمانه نگهداری و به شخص ثالث ( به غير از موارد درخواست کشور ) ارائه نشود.

ب- قوانين :

کلية عمليات بازرسي ( ICPSI) طبق بالاترين خواستة وارد کننده ، با پيروی از قوانين ، مقررات و الزامات کشور های صادر و وارد کننده و بر اساس اطلاعات بدست آمده از وارد کننده اجرا مي شود.روش های کاربردی توصيه شده توسط WTO و IFIA بايد پيروي گردد

پ – تضاد منافع :

بازرسي نبايد با ساير شرکت ها ، شعب فرعي و يا هر مؤسسه ای که ممکن است دارای منافع تجاری در قرارداد ( به غير از دولت کشور وارد کننده ) باشد ، در تداخل قرار گيرد.

– بازرسي چگونه شروع مي شود ؟

در ابتدا پس از مذاکره بين خريدار و فروشنده ، امضای قرارداد تجاری ، بازگشايي اعتبار اسنادی ( LC) ، تعيين قيمت ، توافق طرفين ، کل خط توليد ، برنامه و روش های حمل مورد بررسي قرار مي گيرد . در اين مرحله بسيار مفيد است اگر شرکت بازرسي روش های خود را برای وارد کننده و صادر کننده شرح دهد .به طور خلاصه فرآيند خريد و بازرسي به ترتيب زير صورت مي گيرد :

واردکننده به دنبال کالا بوده در ارتباط با قيمت با چند عرضه کننده مذاکره مي نمايد.

يک توافق نامه ممکن است با کلية شرايط فروش و روش های پرداخت مشروح صادر شود.

صادر کننده انتخاب شده يک پروفرما صادر مي کند.

صادر کننده پروفرما را امضا کرده ، يا اگر قرارداد تهيه شده باشد ، يک سفارش خريد حاوی اطلاعات مشابه با پروفرم صادر شود.

واردکننده يک درخواست بازرسي صادر کرده و آن را به شرکت بازرسي به همراه کلية مدارک ضروری پيوست ارسال مي کند.

پروفرم و/ يا توافق نامة فروش مدارک بسيار مهمي برای بازرس ، بانک و گمرک مي باشند. اين مدارک بايد حاوی اطلاعات روشن ، غير مبهم بوده و بايد دارای اطلاعات زير باشند:

o نام کامل صادر کننده ، نشاني ، شماره تلفن و دورنگار

o اطلاعات مشابه برای وارد کننده

o تاريخ صدور ، شماره پروفرم اينويس ، امضای خريدار برای پذيرش ، يا تاريخ صدور ، شمارة سفارش ، امضای فروشنده برای پذيرش

o نام کالای صادراتي ، الزامات کيفيت ، نام واحد های اندازه گيری ، کميت برای هر يک از اقلام

o قيمت هر يک از اقلام ، قيمت کل ، هزينة حمل ، بيمه ، تعهدات ( در صورت وجود ) ، هرگونه هزينه های نقدی

o نوع حمل ، FOB ، CIF ، و غيره ، روش حمل ، بندر بارگيری ، بندر تخليه ، اطلاعات اضافي که ممکن است مرتبط باشد

o مبدأ کالا

o کلية اطلاعات خواسته شده توسط خريدار يک مدرک مهم ديگر ( هنگام درخواست توسط دولت کشور واردکننده ) مجوز واردات مي باشد. اين مدرک مقبوليت را تأييد خواهد کرد و اطمينان مي دهد که هيچگونه اقلام ممنوعه ای در محمولة وارداتي موجود نمي باشد. اگر يک گواهي خاصي مورد نياز باشد ، الزامات خاص توسط دولت تعيين ودر اين مدرک ذکر خواهد گرديد. برخي مواقع يک اعتبار اسنادی به شرايط خاصي ارجاع مي دهد که بايد به منظور پذيرش پروفرما اينويس نهايي و پرداخت وجه نوع خاصي از کالا در سفارش به کار رود. اگر گواهي بازرسي در شرايط پرداخت شامل شده باشد ، وارد کننده ، صادر کننده ، بانک يا مؤسسة دولتي تصميم خواهند گرفت . اين مدارک در شکل کامل و صحيح خود بسيار به فرآيند خوب کمک خواهند کرد.

– چگونه بازرسي اجرا مي شود ؟

۱- مدارک لازم

فرم درخواست بازرسي ، پروفرما اينويس يا توافق نامة خريدار / فروشنده ، که به عنوان مدارک مرجع درخواست بازرسي شناخته مي شود ، برای انجام فرآيند بازرسي مورد نظر خواهد بود و همچنين ساير مدارک ارائه شده مانند قرارداد ، اعتبار اسنادی ، مقررات کشور وارد کننده و غيره توسط وارد کننده در دسترس قرار خواهد گرفت .

بسيار مطلوب است که صادر کننده کاملاً با رفتاری مثبت با بازرس همکاری کند و هر گونه مغايرت با استاندارد های معمول يا دستور کار صادر کننده به خريدار گزارش شود.

۲- ارائة کالا و نشان دادن شرايط انبار

صادر کننده کلية کالا های آمادة حمل را ارائه نموده و کلية اطلاعات در مورد اين کالا ها را در اختيار بازرس قرار ميدهد . صادر کننده ، در صورت درخواست خريدار ، نمونه برداری را قبول کرده و بايد دارای ترازو مناسب و در دسترس جهت انجام توزين باشد و بسته ها با در خواست بازرس باز کند. کلية مقادير کالايي که مقرر است صادر شود بايد هنگام ورود بازرس، جهت بازرسي در محل صادر کننده آماده باشد. صادر کننده کلية شرايط نگهداری را نشا ن داده و دستور کار ايمني تهيه نموده و وسايل لازم جهت انجام بازرسي در اختيار بازرس قرار خواهد داد. هر گونه قصور و نقص در انجام موارد فوق دليلي جهت لغو کردن بازرسي خواهد بود.

۳- بسته بندی

نوع بسته بندی به وارد کننده اطلاع داده خواهد شد . بازرس ممکن است تعداد کمي از جعبه ها ، عدل ها يا ساير انواع بسته بندی را به منظور کنترل محتوی آنها باز کند. صادر کننده بسته بندی های مجدد در زمان مقرر انجام خواهد داد . کلية بسته های باز توسط بازرس علامت گذاری شده و حمل و صادر خواهد شد.

۴- بازرسي ظروف حمل

بازرسي ظروف حمل در فرآيند بازرسي بسيار مهم مي باشد محموله مي تواند جهت اطمينان از درستي و بي عيبي کالای بارگيری شده ، در صورت نداشتن شرايط خوب ظرف حمل ، مرجوع گردد. ظروف آسيب ديده و زنگ زده و منفذ دار ، قفل های معيوب ، مورد قبول قرار نخواهد گرفت.

۵- کيفيت / تاريخ های انقضا / زمان ماندگاری / نمونه برداری و آزمون

کيفيت کالا يکي از مهم ترين جنبه های بازرسي مي باشد. کيفيت کالا با استفاده از بهترين دانش و عفل سليم و تجربه بازرس و همچنين با استفاده از اطلاعات بدست آمده از صادر کننده ، کنترل خواهد شد. در بسياری از موارد کشور وارد کننده جهت کيفيت کالا های خاص ، استاندارد های خاصي دارد .کلية اين الزامات و خواسته ها بايد توسط خريدار در دسترس قرار گيرد. تاريخ انقضا بخشي از کيفيت مي باشد .کلية اطلاعات گزارش خواهد شد . در صورتي که تاريخ انقفضا يا زمان ماندگاری کالا بسيار نزديک باشد ، محموله قبل از تاريخ حمل مردود خواهد شد. صادر کننده بايد بعضي اطلاعات در مورد اين شرايط را برحسب درخواست بازرسي فراهم کند.

در بسياری از موارد صادر کننده دارای گواهي کيفيت صادر شده توسط آزمايشگاه خويش ، بخش کنترل کيفي يا ساير شرکت ها مي باشد. نتايج آزمايشگاهي و گواهي ISO مي تواند در دسترس قرار گيرد.

در مورد کالاهای دست دوم دستور کار اختصاصي اجرا مي شود . اگر در پروفرما اينويس و سفارش خريد دست دوم بودن کالا قيد نشده باشد ، کلية کالاها بايد به منزلة نو تلقي شود. برای کالاهای دست دوم / استفاده شده ، کيفيت بايد در پرو فرما اينويس درج شود . ساير اطلاعات پشتيبان ( به طور مثال سال توليد ، درجة فساد و غيره ) با ارزش مي باشد. در بسياری از کشور ها واردات کالا های دست دوم مجاز نبوده يا نيازمند مجوز خاص مي باشند. اين مجوز خاص بايد به درخواست بازرسي پيوست شود.

۶- نمونه برداری ، آزمون و ساير خدمات فرعي

نمونه ها فقط براساس درخواست واردکننده برداشته شده و بلافاصله برای وارد کننده يا آزمايشگاه جهت آزمون فرستاده مي شود. بازرس نتايج آزمون را پيگيری کرده و برای وارد کننده ارسال مي کند. کلية هزينه های نمونه برداری ، آزمون و ارسال نتايج بر عهدة وارد کننده مي باشد.

حداقل دو عکس از محموله گرفته شده و در فايل مربوطه برای مدت ۶ ماه نگهداری مي شود. اين مدارک براساس در خواست در دسترس قرار خواهد گرفت. اين عکس ها از شرايط ظرف حمل ، شرايط نگهداری و انبار ، بسته بندی ، پايان بارگيری ، جعبة باز شده توسط بازرس و شرايط کالا ، ظرف مهر و موم شده مي باشد. يک شرکت معتبر بر اساس درخواست گندزدايي را در حضور بازرس انجام خواهد داد و کلية هزينه ها بر عهدة وارد کننده خواهد بود.

۷- کميت

کميت نيز يک هدف عمده در انجام بازرسي مي باشد. بازرس فرآيند بارگيری را گواهي نموده لذا هر گونه مغايرت در اين خصوص را گزارش خواهد کرد. دراين گونه موارد روش معمول انجام خواهد شد و هر دستور کاری از جانب وارد کننده کمک خواهد کرد. کميت ها بايد براساس پروفورما اينويس يا توافق باشد.

انواع مختلفي ازمحموله وجود دارد که شامل محمو لة کامل ( Complete Shipment)و محمولة تقسيم شده ( Partial Shipment) مي باشد. در شرايط معمول محمولة تقسيم شده فقط در صورتي قبول مي شود که در مدارک همراه ( پروفورما ، سفارش خريد و غيره ) قيد شده باشد.

برخي موارد شمارش مقدور نيست . به طور مثال برای قطعات کوجک مانند پيچ و مهره در جعبه های کوچک که در جعبه های بزرگتر قرار مي گيرد ، قابل شمارش نمي باشد. بازرس در اينگونه موارد نمي تواند فرآيند بارگيری را برای شمارش مختل کند ، لذا کنترل تصادفي صورت مي گيرد.

۸- برچسب گذاری ، مبدأ

اطلاعات مربوط به برچسب گذاری ارائه خواهد شد. خريدار بايد کلية مقررات کشور وارد کننده رادر اين ارتباط ، در صورت وجود ، در اختيار قرار دهد.

۹- مهر و موم و برچسب گذاری

برای کميت ، محموله های که از طريق دريا يا زمين ، حمل مي گردد ، بايد توضيحاتي داده شود:

محمولة کامل = مقاديری که در پروفورما اينويس ذکر گرديده است . ظرف حمل ممکن است پر باشد يا نباشد. در هر حال بازرس ظرف حمل را مهر و موم خواهد کرد .

محمولة تقسيم شده عبارت است از :

الف- يک قسمت از يک مقدار زياد که در حال حاضر بارگيری مي شود و بقية محموله متعاقباً حمل مي گردد.

ب- ظرف حمل نمي تواند کلية مقدار مذکور در سفارش را در بر گيرد و فضای کافي موجود نمي باشد.در شرايط معمول کالای کسر شده نبايد بيشتر از 5 در صد باشد.

بازرس فقط در صورتي که وارد کننده در مدارک ذکر کرده و محمولة تقسيم شده مجاز باشد ، ظرف حمل را مهر و موم مي